POSITION PAPER

aan: Commissie Justitie en Veiligheid (Tweede Kamer der Staten Generaal)
van: Lucia Tellegen & Sebastiaan Levelt (Wieringa Advocaten)
Datum: 19 maart 2025

Rondetafelgesprekken Kansspelen – 19 maart 2025

I. Vooraf

Dit position paper is geschreven namens een drietal Amsterdamse speelautomatenhallen. In blok 1 van de rondetafelgesprekken wordt met stakeholders uit de landbased kansspelmarkt onder andere gesproken over de evaluatie van de Wet Koa. De drie Amsterdamse ondernemers constateren helaas dat alleen de CEO’s van grote partijen in dit blok zijn uitgenodigd, waarvan er drie ook actief zijn in de online kansspelsector. De belangen van lokale ondernemers lopen niet gelijk aan die van grote (staats)bedrijven. Soms zijn de belangen zelfs tegengesteld. De drie Amsterdamse ondernemers hebben de voorzitter van de commissie op 12 maart verzocht om een plek aan tafel in blok 1. Daar is helaas (nog) niet op gereageerd. Bij gebrek aan vertegenwoordiging van lokale ondernemers krijgt de commissie mogelijk onvoldoende beeld van de werkelijke problematiek. De drie Amsterdamse ondernemers nodigen de commissieleden daarom uit om bij hen op bezoek te komen en met hen in gesprek te gaan.

II. Inleiding

De legalisering van online gokken heeft geleid tot een verschuiving in de gokindustrie. Terwijl online platforms (legaal en illegaal) floreren, worstelen lokale speelautomatenhallen met dalende bezoekersaantallen en stijgende kosten. Tegelijkertijd speelt Holland Casino een dominante rol in de landbased gokmarkt, waardoor de concurrentiepositie van lokale ondernemers verder wordt verzwakt. Deze negatieve effecten worden versterkt door onder andere de nasleep van de COVID-19 pandemie en de verhoging van de kansspelbelasting. Uiteindelijk zijn kwetsbare spelers het kind van de rekening, want lokale speelautomatenhallen zijn een belangrijke schakel in de preventie van kansspelverslaving. Aangepaste regulering is nodig om zowel de lokale speelautomatenhallen als kwetsbare spelers te beschermen.

III. Preventie van gokverslaving

Lokale speelautomatenhallen spelen een cruciale rol in het vroegtijdig signaleren en voorkomen van kansspelverslaving. In tegenstelling tot gokwebsites, waar spelers vaak anoniem en zonder toezicht kunnen deelnemen, bieden landbased speelautomatenhallen een gecontroleerde omgeving waarin personeel direct kan ingrijpen bij problematisch speelgedrag. Personeel wordt opgeleid om signalen van gokverslaving te herkennen. Dit stelt lokale speelautomatenhallen in staat om tijdig preventieve maatregelen te nemen, zoals een gesprek met een speler of het opleggen van een pauze. Ze bieden een sociale omgeving, zodat spelers niet geïsoleerd raken. In tegenstelling tot online casino’s, die gepersonaliseerde algoritmes gebruiken om spelers langer vast te houden, hebben fysieke speelautomatenhallen geen belang bij het uitbuiten van verslavingsgevoeligheid. Zij zijn actief op de recreatieve markt, dat wil zeggen dat de bezoekers een aangename avond doorbrengen. Zij zien hun bezoekers graag een keer terugkomen. Zij hebben daarom zorg voor hun bezoekers en willen voorkomen dat zij een onprettige ervaring opdoen door de wijze van spelen. Zij werken juist mee aan preventieprogramma’s en dragen bij aan verantwoord speelgedrag. Daarnaast hanteren lokale speelautomatenhallen strikte toegangscontroles waardoor minderjarigen en mensen met een gokverbod effectief worden geweerd. In het online gokcircuit is dit niet tot nauwelijks te handhaven omdat spelers met valse gegevens of via buitenlandse aanbieders alsnog toegang kunnen krijgen. Ook zijn speellimieten in lokale speelautomatenhallen concreet, wat impulsieve en ongecontroleerde uitgaven voorkomt. Het verdwijnen van lokale speelautomatenhallen zou een groot verlies betekenen voor de preventieve aanpak van gokverslaving. Het is essentieel dat de commissie deze maatschappelijke functie onderkent of op zijn minst onderzoekt, en maatregelen neemt om lokale speelautomatenhallen te ondersteunen in hun rol als verantwoordelijke aanbieders.

IV. Economische druk op lokale speelautomatenhallen.

Er is sprake van een ongelijk speelveld. - Lokale speelautomatenhallen zijn zwaar gereguleerd en hebben hoge operationele kosten. Daar tegenover staat dat er in lokale speelautomatenhallen direct is op probleemspelers. Er wordt nauw samengewerkt met verslavingszorginstellingen.
- Casino’s in overheidshanden hebben een hogere maximale inworp per spel en een hoger maximaal gemiddeld uurverlies. Het maximale uurverlies is in casino’s zelfs onbeperkt. Casino’s hebben vier maal zoveel speelplaatsen dan de gemiddelde speelautomatenhal. Ook de openingstijden zijn voor casino’s uitgebreider, soms zelfs onbeperkt.
- Online kansspelen is de facto zonder plafond. Er gaan vele miljarden in om via legale en illegale websites, die 24/7 toegankelijk zijn zonder enige sociale controle. Reclame voor online gokken is alom aanwezig waarbij algoritmes worden gebruikt om spelers te verleiden om door te spelen en impulsgedrag stimuleert. Met de verslavingspreventie is het droef gesteld.
Het kabinet heeft de kansspelbelasting stapsgewijs verhoogd van 30,5% naar 34,2 % per januari 2025 en vervolgens naar 37,8% per januari 2026. Brancheorganisaties uiten de zorg dat deze belastingverhoging de financiële druk op lokale speelautomatenhallen verder zal vergroten, wat kan leiden tot sluitingen.

V. Conclusies en aanbevelingen

De legalisering van online gokken heeft negatieve gevolgen gehad voor lokale speelautomatenhallen. Daarnaast brengt online gokken een hoger risico op kansspelverslaving met zich mee, onder andere omdat sociale controle ontbreekt. Om de lokale speelautomatenhallen en kwetsbare spelers te beschermen, wordt in overweging gegeven om:
1. te kiezen voor een eerlijke belastingstructuur tussen online en landbased aanbieders;
2. striktere regelgeving op online gokplatforms te implementeren;
3. handhaving op online gokplatforms effectief te maken;
4. online en offline gokreclame te beperken om impulsgokken te voorkomen;
5. te investeren in preventieprogramma’s waarbij de expertise van lokale speelautomatenhallen wordt benut.
Alleen zo kan worden toewerkt naar een duurzame gokmarkt waarin zowel online als offline aanbieders kunnen blijven bestaan en de kans op gokverslaving wordt beperkt. Namens Lucky Flipper, Carrousel Arcade en Play-In Amsterdam uit Amsterdam


Mr. L.W. Tellegen